Ekonomist Filiz Eryılmaz’ın değerlendirmesi: Altın, petrol ve borsada sessiz pazartesi alarmı.

Orta Doğu’daki gerilim artarken, global piyasalar ABD’nin alacağı kararları dikkatle izliyor. ABD, İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırı düzenledi ve iki ülke arasındaki kriz tırmandı.

ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “İran’daki Fordow, Natanz ve İsfahan’da yer alan üç nükleer tesise yönelik çok başarılı bir operasyon gerçekleştirdik. Tüm uçaklarımız artık İran hava sahasının dışındalar. Fordow’a tam bir bomba atıldı ve uçaklarımız güvenle geri döndü. Harika Amerikan pilotlarımızı kutluyorum. Dünyada bunu yapabilecek başka bir ordu yok. Artık barış zamanı!” ifadelerini kullandı.

13 Haziran’da başlayan Orta Doğu’daki gerilim nedeniyle petrol fiyatları %11’den fazla yükselmişti. Süreçte, fiyatların yeni haftada daha da artması bekleniyor. Altın ve gümüş fiyatlarının nasıl şekilleneceği merak konusu. Ekonomist Filiz Eryılmaz, borsa satışlarının mümkün olabileceğine dikkat çekerken, altın ve petrol fiyatlarında önemli yükselişler olabileceğini belirtti.

Filiz Eryılmaz’ın değerlendirmelerinde öne çıkan noktalar şunlardır:

ABD’nin İran’ın nükleer tesislerini hedef alan eylemi, küresel piyasalarda paniğe yol açtı. Şu anki kritik soru şu: İran, ABD’ye doğrudan bir yanıt verecek mi? Yani sadece İsrail’e değil, doğrudan ABD üslerine de saldırı düzenleyecek mi? Eğer böyle bir karşılık gelirse, gerilimin büyük bir çatışmaya dönüşmesi bekleniyor.

İran’ın henüz ABD’ye yönelik direkt bir saldırıda bulunmaması ise piyasaların “ılımlı senaryo” beklentisini güçlendiriyor. İran’dan gelen ilk açıklamalar da itidalli bir ton taşıyor. İran Dışişleri Bakanı, “İsrail saldırılarını durdurursa, müzakerelere hazırız” şeklinde bir ifade kullandı. Bu açıklama, piyasalara kısmen olumlu bir sinyal olarak algılandı. İsrail’in durmayacağı düşünülsa da, İran’ın müzakere masasına dönme isteği gibi bir izlenim veriliyor.

Tahran yönetiminin yarın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşmenin ardından gelecek açıklamalar da büyük önem taşıyor. Analistlere göre, İran’ın ABD hedeflerine saldırmaması durumunda piyasalar bu durumu daha az kaygıyla karşılayabilir.

ALTIN VE PETROLDE BEKLENTİLER

İran’ın ABD’ye saldırmaması durumunda petrol fiyatlarında ani bir artış beklenmiyor. Ancak güçlü bir piyasa durumu korunanacak ve fiyatların yüksek seviyelerde kalmaya devam etmesi öngörülüyor. Diğer yandan, İran’ın doğrudan ABD üslerini hedef alması ve ABD’nin de buna sert bir yanıt vermesi halinde, petrol fiyatlarının 150 dolar seviyelerine çıkabileceği belirtiliyor. Hürmüz Boğazı’nın kapanması gibi bir durum, yalnızca enerji fiyatlarını değil, tüm küresel ekonomik dengeleri de etkileyebilir.

Altın fiyatlarında ise aynı belirsizlik mevcut. İran’ın misilleme yapması durumunda 3 bin 400 dolar seviyesinin üzerine bir hareket bekleniyor. Ancak gerilimin kontrol altında devam etmesi halinde, altın fiyatlarının daha yatay bir seyir izlemesi ihtimali söz konusu.

BORSADA AŞAĞI YÖNLÜ BEKLENTİLER

BIST 100 endeksinin yarın baskılı bir başlangıç yapması bekleniyor. ABD ve Asya borsa endeksleri pozitif görünse de, Orta Doğu’daki siyasi gerginlikler nedeniyle Türkiye piyasalarının daha temkinli hareket etmesi olası. 9 bin 050 seviyesi önemli bir destek noktası olarak öne çıkıyor, bu seviyenin altında kalınması durumunda endeksin 9 bin ve 8.950 seviyelerine kadar gerileyebileceği belirtiliyor.

Varlık Fonu’nun daha önce yatırım yaptığı 8 bin 950-9 bin aralığı geri devreye girerse, satış baskısının dengelenmesi mümkün olabilir. Bunun yanında, İran’ın ABD’ye karşı bir saldırıda bulunması ve ABD’nin buna cevap vermesi durumunda, borsadaki baskının daha da artması kaçınılmaz görünüyor. Böyle bir senaryoda ulaştırma, enerji ve bankacılık sektörlerinde daha fazla satış baskısı yaşanması muhtemel.

TAHRAN’A DİKKAT!

Piyasalarda şu anda Temmuz ayında ABD Merkez Bankası’ndan (Fed) faiz indirimi beklentisi fiyatlanıyor. Ancak artan jeopolitik riskler, bu beklentilerin ertelenmesine yol açabilir. Hürmüz Boğazı’nın kapanması durumunda petrol fiyatlarının hızla artması, döviz kurlarında baskıya neden olabilir ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın rezervlerine zarar verebilir.

İran’ın ABD’ye vereceği yanıt, bölgesel çatışmanın yönünü ve küresel ekonomiyi etkileyen baskıları belirleyecektir. İran’ın bu aşamada “saldırgan” bir tutum sergilememesi, piyasalarda sınırlı bir iyimserliğin sürmesine olanak tanıyor. Ancak tüm gelişmeler Tahran’ın vereceği karara bağlı olacak.