İSO İkinci 500 Listesi Açıklandı: En Büyük Üç Şirket Belirlendi

2024 Yılı “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” Araştırması Sonuçları Açıklandı

İstanbul Sanayi Odası (İSO), mayıs ayında yayımlanan 2024 “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500)” araştırmasının ardından, daha küçük ve orta ölçekli firmaları kapsayan “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO İkinci 500)” araştırmasının sonuçlarını bugün kamuoyuyla paylaştı.

Her yıl olduğu gibi bu yıl da İSO İkinci 500 araştırması, daha küçük ve orta ölçekli firmaların karşılaştığı ekonomik ve finansal durumlar, ihracat performansları, istihdam, AR-GE ve teknolojik faaliyetler açısından önemli bulgular sunmuştur.

“Sonuçları değerlendirdiğimizde, küresel ekonomideki belirsizliklerin yanı sıra yurt içindeki sıkı para politikalarının sanayi kuruluşlarına etkilerinin de dikkate alınması gerektiği” belirtildi. İSO İkinci 500 araştırmasının önemli bulgularından biri de “Üretimden Net Satışlar”ın sıralama ölçütü olmasıdır.

Reel Düşüş Eğilimi Devam Ediyor

2024 yılı sonuçlarına göre, üretimden satışlarını 988 milyar liradan 1 trilyon 393 milyar liraya çıkaran İSO İkinci 500 şirketlerinin yüzde 41 artış performansının, son üç yılın altında kaldığı görülüyor.

2024’te yıllık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) ile arındırıldığında, üretimden satışlar reel olarak binde 1 oranında geriledi. Böylece, önceki yıllarda yaşanan reel düşüş eğilimi, İSO 500’de olduğu gibi üçüncü yıla taşınmış oldu.

2024’teki zayıf performansta iç ve dış gelişmelerin belirleyici rol oynadığı gözlemleniyor. Yurt içindeki sıkı para politikalarının 2024 Nisan ayından itibaren daha da kapsamlı şekilde uygulanmaya başladığı ve bunun iç talepte yavaşlamaya neden olduğu belirtiliyor.

Yurt dışında ise, 2024 yılı genelinde ihracat pazarlarının talep zayıflığı, artan maliyet baskılarının satış fiyatlarına yeterince yansıtılamaması, Türk lirasındaki reel değerlenme ve güçlü doların etkisi ile sanayi sektörünün uluslararası rekabet gücünün zayıfladığı kaydedildi.

İSO İkinci 500’ün En Büyük Üç Şirketi

Üretimden satışlar baz alınarak oluşturulan 2024 yılı İSO İkinci 500 sıralamasında, İstanbul Asfalt Fabrikaları 4 milyar 186 milyon TL ile ilk sırada yer aldı. Onu 4 milyar 185 milyon TL ile Yılmaz Redüktör ve 4 milyar 169 milyon TL ile Boyteks Tekstil izledi.

2024 yılı İSO İkinci 500 sıralamasına girebilmek için işletmelerin üretimden satışlarının 4 milyar 186 milyon TL ile 1 milyar 820 milyon TL arasında olması gerektiği belirtildi. 2023 yılı listesinde yer alan şirketlerin üretimden satış miktarları ise 2 milyar 958 milyon TL ile 1 milyar 294 milyon TL düzeyindeydi.

66 Yeni Şirket Sıralamada!

2024 yılında İSO İkinci 500 sıralamasında 66 yeni firma başarı elde etti. 41 kuruluş, 2023 araştırmasında İSO 500’de yer alırken, 2024’te İSO İkinci 500’e düştü. 393 firma ise son iki yıl boyunca (2023, 2024) İSO İkinci 500 sıralamasında yer aldı.

Küresel talep koşullarındaki zayıflığa rağmen, 2024 yılında Türkiye’nin genel ihracatı yüzde 2,4 artışla 261,8 milyar dolara yükselmiş, sanayi sektörü ihracatı ise yüzde 2,6 oranında artışla 252,1 milyar dolar olmuştur. İSO İkinci 500’ün ihracatı ise yüzde 6,2 artışla 15,9 milyar dolara çıkmıştır.

İSO İkinci 500’ün ihracat artışı, İSO 500’ün üzerinde gerçekleşmiştir. Bu durum, İSO İkinci 500’de daha fazla yer alan tekstil ve giyim sektörlerinin güçlü ihracat performansı ile ilişkilidir.

Faaliyet Kârı Düştü

İSO İkinci 500’ün 2024’teki faaliyet kârı, yüzde 18,9 azalış göstererek 145 milyar liradan 118 milyar liraya geriledi. Faaliyet karlılığı oranı da yüzde 12,6’dan yüzde 7,3’e düştü. Bu oran 2014-2023 ortalaması olan yüzde 10,9’un altında kaldı.

İSO İkinci 500’ün vergi öncesi kâr ve zarar toplamı ise yüzde 63,8 oranında düşüşle 95 milyar TL’den 34 milyar TL’ye geriledi. Satış karlılığı oranı ise yüzde 8,2’den yüzde 2,1’e inmiştir; bu oran son on yıl ortalaması olan yüzde 7’nin oldukça altında kalmıştır.

Vergi öncesi kâr ve zarar toplamındaki düşüşte enflasyon muhasebesi uygulaması sonucu oluşan 20,6 milyar TL’lik net enflasyon düzeltmesi zararı etkili olmuştur. Bu zararın satış karlılığına etkisi ise 1,3 puan olarak hesaplanmıştır. Eğer bu uygulama olmasaydı, İSO İkinci 500’ün satış karlılığı yüzde 3,4 olacaktı.

Ayrıca, faaliyet, amortisman ve vergi öncesi kâr/zarar toplamı ise yüzde 16 oranında bir artışla 177 milyar TL’den 205 milyar TL’ye yükselirken, FAVÖK karlılığı oranı 2,6 puan azalışla yüzde 15,3’ten yüzde 12,7’ye gerilemiştir. Bu oran, 2014-2023 ortalaması olan yüzde 13,8’in altında kalmıştır.

İLGİLİ HABER: Türkiye’de sanayinin şampiyonları belli oldu! İSO’nun Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’na göre 2024’te en büyük sanayi kuruluşu yeniden Tüpraş oldu.