İsrail Borsasını Savaşı Umursamadı

İsrail borsası rekor seviyede seyrediyor ve 7 Ekim 2023′te başlayan 22 aylık savaşta Orta Doğu’daki tüm ülkeler arasında en büyük kazancı elde eden ülke oldu. 

İsrail, çok cepheli savaşlar yürütüyor, normalde işgücünün bir parçası olacak yüz binlerce askerin seferberliğini sürdürüyor ve şu anda uluslararası mahkemelerde savaş suçlarıyla suçlanıyor. Üstelik tüm bunlar olurken, büyük bir protesto hareketi ve ülke içindeki siyasi çalkantılarla boğuşuyor. Buna rağmen, önemli yabancı yatırımlar ve son zamanlarda İran’la 12 günlük çatışmanın ardından yenilenen yatırımcı güveniyle ekonomik durumu canlılığını koruyor. 

Ekim ayındaki Hamas saldırısı ve İsrail’in savaş ilanını takip eden ayda %23′e varan düşüşler yaşayan Tel Aviv Borsası , 2024′ün ilk çeyreğinde toparlanarak savaş öncesi seviyeleri aştı. 17 Temmuz itibarıyla TASE, Ekim 2023′teki en düşük seviyesinden bu yana %200′ün üzerinde değer kazandı. 

Ülkenin 2023′ün son çeyreğindeki GSYİH’si , savaşın tetiklediği özel tüketim ve yatırımlardaki derin daralmanın ardından yaklaşık %20 küçüldü . Buna rağmen, yıl %2 gibi mütevazı bir büyümeyle ve 2024′te büyük ölçüde kamu harcamalarının etkisiyle %1′lik bir GSYİH büyümesiyle tamamlandı. OECD, bu yılın Haziran ayında, İsrail’in 2026′da ekonomik faaliyetlerinde %4,9′luk bir büyüme öngörmüştü.

Tel Aviv Menkul Kıymetler Borsası’nın internet sitesinde Temmuz ayında yayınlanan bir raporda , “2024 yılında İsrail sermaye piyasasında yaklaşık 161.000 yeni işlem hesabı açıldı” ifadesi yer aldı. Bu rakam, 2023 yılına kıyasla açılan hesap sayısında üç kat artışa işaret ediyor.

Raporda, 2025′in ilk yarısında 87 bin yeni işlem hesabının açıldığı, bunların 33 bininin yatırım kuruluşlarında olduğu belirtildi.

TASE Veri Sorumlusu Hadar Romano, raporda, “2023 yılı önemli belirsizliklerle geçti. Ancak, 2024′te bu eğilimin tersine döneceğini görmek mümkün: Halk sermaye piyasasındaki katılımını artırdı, işlem hesapları açtı ve TASE endekslerindeki düşük fiyat seviyelerinden yararlanarak yerel sermaye piyasasına girdi; bu da yüksek işlem hacimlerini destekledi” ifadelerini kullandı. 

İsrail Startup Nation Central CEO’su Avi Hasson, yatırımcıların İsrail’e olan güveninin artmasında bir dizi etkenin etkili olduğunu söyledi.  

Hasson, CNBC’nin Access Middle East programına yaptığı açıklamada, “Geçtiğimiz 22 ayda yaşananların sonucunda, küresel yatırımcılar artık Orta Doğu’ya ve özellikle İsrail’e bakıyor ve şöyle diyorlar: ‘İsrail’in güvenliğini ve ekonomisini tehdit eden riskler aslında azalıyor’” dedi.