Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Kanal 7 Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Acet’in sorularını yanıtladı.
Mart Ayında Yaşanan Zorluklar
Mart ayında gerçekleşen yolsuzluk operasyonları sonrasında zor bir dönem geçirdiklerini belirten Bakan Şimşek, “Son birkaç ayda hem iç hem de dış şoklar anlamında yoğun bir süreç yaşadık. Artık olumlu bir döngüye geri döndük. İyi yönettiğimizi düşünüyorum çünkü finansal göstergelerde, şok öncesi seviyelere geri dönmeyi başardık. Mart ortasında brüt rezervlerimiz 170 milyar dolardı ve şu anda yine aynı düzeye ulaştık. Günlük Merkez Bankası bilançosuna baktığınızda, 172 milyar dolar civarında bir rakam görmektesiniz. Bu şoklar başlamadan önceki seviyelere brüt rezervde geri döndük. Swap hariç net rezervde de önemli bir toparlanma sağlandı. Mart ayında yaşanan gelişmeler ülke içindeki siyasi ortamda zor bir süreç yarattı. Örneğin, Borsa İstanbul’un seviyesi şoklar başlamadan önce 10 bin 862 iken, şu anda 10 bin 651 civarında. Risk primi ise 256 civarındaydı, ancak 380’lere kadar yükseldi ve şuan 280 civarına düştü. Dolayısıyla, finansal göstergeler mart ortası seviyelerine geri dönmüş durumda.” dedi.
Kira Sorununa Sosyal Konut Üretimi ile Çözüm
Kira fiyatlarının sosyal konut üretimiyle çözüleceğini ifade eden Şimşek, “Hizmet alanında bazı özel durumlar var. Enflasyonun daha da düşeceğini öngörüyoruz. Özellikle kira enflasyonu, geçen yıl Haziran ayında yüzde 92 civarındaydı. Bu artışın sebebi, son üç yıldır yasa ile zam oranının yüzde 25 ile sınırlı olmasıydı. Şimdi bu sınırlamayı kaldırdık çünkü piyasalara müdahale uzun vadede etkili olmuyor. Kira enflasyonu şu anda yüzde 83 seviyesine geriledi. Türkiye’de konut sahiplik oranı yüzde 56 iken, kira ödeyenlerin oranı yüzde 28. Hanelerin yüzde 72’si kira ödemiyor. Bu durum, bazı ailelerin birlikte apartman yaparak kirasız kalmalarından kaynaklanıyor. Büyükşehirlerde geçim sorunlarının ana kaynağı kira gibi görünüyor. Depremlerin etkisi de kiraların artmasında rol oynadı. Örneğin, Suriye’deki durumun düzelmesiyle birlikte Kilis ve Gaziantep gibi bölgelerde kira baskısı azaldı. Bu hafta Murat beyle yaptığımız toplantılarda, sosyal konut üretimi için büyük bir hızla ilerleme planladık. En az 500 bin sosyal konut üretmeyi hedefliyoruz. Konut arzının artırılması, hayat pahalılığı ile başa çıkmada en önemli faktörlerden biri.” şeklinde konuştu.
Enflasyon Tahminleri
Enflasyonun önümüzdeki yıl yüzde 20’nin altına düşeceğini ifade eden Hazine ve Maliye Bakanı, “Enflasyonun düşmesi, fiyatların düşmesi anlamına gelmez. Örneğin, geçen yıl çayı 100 liradan alıyorsanız, yüzde 40 enflasyonla bu fiyat 140 lira oluyor. Dolayısıyla enflasyon düşse bile bazı fiyatlar artabilir. Giyim ve ayakkabı gibi ürünlerde enflasyon şu anda yüzde 14 seviyesindedir. Gelecek yıl enflasyonu yüzde 20’nin altına çekmeyi hedefliyoruz. Son birkaç ayda sıkı bir çalışma yürüttük ve bu şokların etkilerini azaltmaya çalıştık. Artık finansal koşulların iyileştiği bir döneme girmiş bulunuyoruz. Yapıcı eleştirilere her zaman açığız, ancak bu eleştirilerin makul olması gerekiyor. Para politikasının bir sınırı var, bu yüzden sadece para politikası yeterli değil. Arz yönlü politikalar da büyük önem taşıyor.” dedi.
Vergi Eleştirilerine Cevap
Vergilerin yüksek olduğuna yönelik eleştirilere yanıt veren Şimşek, “Türkiye’de tahsil edilen vergilerin milli gelire oranı yüzde 23,5. Bu oran AB’de yüzde 40, OECD ülkelerinde ise yüzde 33,9. Dolaylı vergilerle ilgili eleştirilerde bulunulmakta; dolaylı vergilerin milli gelire oranı yüzde 11. AB’de bu oran yüzde 13. 2023’ün ortasından bu yana yaptığımız düzenlemelerle birlikte, kurumlar vergisini artırdık ve şu an yüzde 25. Finansal kuruluşların vergisi de yüzde 30’a yükseltildi. Gelir vergisini artırmadık; bunun yerine, kur korumalı mevduatla ilgili vergi düzenlemeleri yaptık. Böylece yüksek gelir sahibi kişilerden daha fazla vergi alınmasını sağlamaya yönelik adımlar attık.” şeklinde konuştu.