Geçen yıl 262 bin 898 parti ürünü denetlendi! Toplam 1,8 milyar TL’lik ceza kesildi.

Güvenli ürünlerin serbest dolaşımı için günümüz gereksinimlerine uygun, dinamik ve etkili bir ürün güvenliği yasasının uygulanması büyük önem taşımaktadır. Bu yasanın etkin bir şekilde hayata geçirilmesini sağlamak için denetim sistemlerinin oluşturulması kritik bir rol oynamakta. Kamu kurumları, ürün güvenliğini sağlama amacıyla kapsamlı düzenlemeler ve denetimler sürdürmektedir.

Türkiye’de ürün güvenliğine ilişkin denetimler ithalat aşamasındaki ürünlerin incelenmesi ve iç piyasada yapılan gözetim ve denetim faaliyetleri ile gerçekleştirilmektedir.

Piyasa gözetimi ve denetimlerinin yürütülmesi, Ticaret Bakanlığı’nın koordinasyonunda 9 kamu kurumu ve kuruluşunun ortak çalışması ile gerçekleşmektedir. Bu bağlamda Bakanlık, 2024 yılı için bu kuruluşların piyasa gözetim ve denetim faaliyetlerine ilişkin bir rapor hazırlamıştır.

AA muhabirinin rapordan derlediği verilere göre, geçen yıl denetlenen ürün partisi sayısı bir önceki yıla göre %26 artış göstererek toplam 262,898’e ulaşmıştır.

Denetim sonucunda 13,520 ürün partisi uygunsuz bulunmuş ve bu durum için toplamda 1,825,622,152 lira tutarında para cezası kesilmiştir.

Gıda Denetimleri Öncelikli Hedef

En fazla denetim gerçekleştiren kurum, 128,735 parti ürün ile Tarım ve Orman Bakanlığı olurken, bunu 64,016 parti ile Sağlık Bakanlığı takip etmiştir.

Bir önceki yıla göre en fazla denetim artışı ise %74 ile Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından sağlanmıştır. Bu birimi %42 artışla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı izlemektedir.

Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeler, 65,600 ile en çok denetlenen ürün grubunu meydana getirmektedir. Bu grubu 55,564 ile kimyevi ve organik gübreler, 52,505 ile biyosidal ürünler (hijyenik amaçlı zararlı organizmalardan koruyan ürünler) ve 13,929 ile asansörler izlemiştir. Hazır beton dışındaki yapı malzemeleri, elektrikli ekipmanlar, yem ve hazır ambalajlı ürünler de 2024 yılındaki diğer yoğun denetim yapılan ürün grupları arasında yer almaktadır.

Denetimlerde uygunsuz bulunan 13,520 ürün partisinden 4,021’i “risk taşıyan”, 213’ü “ciddi risk taşıyan” kategorisine girmiştir. 9,286 ürün ise etiketleme gibi eksiklikleri nedeniyle “diğer” uygunsuz ürün grupuna dahil edilmiştir.

Gıda ve gıda ile temas eden ürünler, asansörler ve kozmetik ürünler, en fazla uygunsuzluk tespit edilen ilk üç grup olarak öne çıkmaktadır. Bunların ardından tıbbi cihazlar, elektrikli ekipmanlar ve makineler gelmektedir.

Risk taşıyan ürün gruplarında gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeler en yüksek oranda, ciddi risk taşıyan ürün gruplarında ise motorlu araç ekipmanları, diğer gruplarda ise yine gıda ve gıda ile temasa geçen malzemeler lider konumdadır.

İç Piyasada İthal Ürün Denetimleri

Yetkili kurumlarca iç piyasada denetlenen toplam 262,898 parti üründen 45,862’si ithal ürünlerden oluşmaktadır. Denetim sonuçlarına göre, ithal ürünlerin 43,992 partisi “uygun” bulunurken, 1,870’i “uygunsuz” olarak değerlendirilmiştir.

Geçen yıl denetlenen ithal ürünlerde en fazla uygunsuzluk görülen ilk beş grup elektrikli ekipmanlar, tıbbi cihazlar, makineler, kozmetikler ve telsiz ekipmanları ile enerji verimliliği ürünleri olmuştur.

Ayrıca, piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşlarının denetim personeli sayısı 2024 yılında bir önceki seneye göre %22 artarak 16,894 olarak kaydedilmiştir.