İSO Türkiye İmalat PMI anketinin Temmuz 2025 dönemine ait sonuçları yayımlandı.
Yayınlanan verilere göre, haziran ayında 46,7 olan manşet PMI, temmuzda 45,9 olarak belirlendi. Eşik değer olan 50’nin üzerindeki tüm rakamlar sektördeki iyileşmeyi gösteriyor.
Ankete katılanlar, zayıf taleplerin müşteri talebindeki durgunluktan kaynaklandığını ve bu durumun yeni siparişlerin üst üste 25 aydır yavaşlamasına neden olduğunu ifade ettiler.
İmalat sanayi performansını ölçen bu veriler, Ekim 2024’ten bu yana en belirgin yavaşlamayı işaret ederken, sektörün faaliyet koşullarındaki bozulma eğilimi 16. aya ulaştı.
Dış talep koşullarının zayıf seyri, yeni ihracat siparişlerinin daralmaya devam etmesine sebep oldu.
Yeni siparişlerdeki ivme kaybı, üretim hacminin azaltılmasına yol açtı. Üretimdeki düşüş, temmuzda hızlanarak son 10 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. İstihdam ve satın alma faaliyetlerindeki zayıflama, imalatçıların yeni siparişlerdeki durgunluk nedeniyle stoklarını azaltma çabalarını artırdı. Girdi stoklarındaki sert düşüş, Ekim 2024’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı; haziranda artan nihai ürün stokları ise temmuzda belirgin bir azalma gösterdi.
Girdi talebindeki zayıflama, tedarikçilerin teslimat sürelerini hızlandırmasına yardımcı oldu ve teslimat süreleri son 5 ayda dördüncü kez kısaldı. Üreticilerin girdi maliyetlerindeki keskin artış temmuzda da devam etti ve ankete katılanlar bu durumu büyük ölçüde liradaki değer kaybına bağladı.
Yine de enflasyon, 2025’in en düşük hızında gerçekleşti. Temmuzda satış fiyatlarındaki artış, haziran ayına göre hafif hızlansa da bazı firmaların zayıf taleplerle karşı karşıya kalması nedeniyle artış nispeten mutedil kaldı.
İSO Türkiye Sektörel PMI Temmuz 2025 raporuna göre, takip edilen 10 sektörün tamamında yeni siparişler ivme kaybederken, yalnızca elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe üretim artış gösterdi.
Elektrikli ve elektronik ürünler sektöründeki üretim, son 17 ayın ardından ilk kez ılımlı bir artış kaydetti.
İstihdam, birçok sektörde gerilerken, satın alma faaliyetleri ise imalat sanayisi genelinde azaldı. Girdi maliyetlerindeki devam eden artış, tekstil ürünleri haricindeki tüm sektörlerde satış fiyatlarının yükselmesine sebep oldu.
Ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri sektörlerinde yeni ihracat siparişlerinde artış gözlemlendi. Ancak, gıda ürünleri sektörü, Mayıs 2020’den bu yana en belirgin bozulmayı yaşadı. Üretimdeki genel düşüş, talep koşularındaki zayıflığın sürmesinden kaynaklandı.
Temmuz ayı itibarıyla yeni siparişler, tekstil ürünleri başta olmak üzere tüm sektörlerde azaldı. Makine ve metal ürünleri sektöründe de yeni siparişler, haziran ayında görülen sınırlı artışın ardından tekrar düşüşe geçti. Ancak, ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri gibi sektörlerde yeni ihracat siparişlerindeki sınırlı artış, dış talepten gelen destekle alakalıydı.
Temmuzda istihdam yalnızca tek bir sektörde artış gösterdi ve bu, son 10 ayın en zayıf performansı olarak kayıtlara geçti. Gıda ürünleri sektöründe istihdam artarken, en belirgin düşüş tekstil ürünlerinde yaşandı. Satın alma faaliyetleri tüm sektörlerde yavaşladı.
Zayıf girdi talebi, temmuzda tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı bir miktar azalttı. Tedarikçiler, 7 sektörde teslimat sürelerini kısaltırken, en belirgin iyileşme ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe yaşandı. Girdi maliyetleri ciddi şekilde artmaya devam etti, ancak 10 sektörden 6’sında enflasyon haziran ayına göre azaldı. En hızlı artış, metalik olmayan mineral ürünlerinde görülürken, en ılımlı artış ise ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe kaydedildi.
Nihai ürün fiyatlarında ise en yüksek enflasyon elektrikli ve elektronik ürünlerde gerçekleşti ve bu sektörün satış fiyatları Eylül 2024’ten bu yana en yüksek artışı sağladı. Temmuzda nihai ürün fiyatlarının düştüğü tek sektör olan tekstil ürünlerinde ise düşüş, beşinci aya ulaştı.
Açıklamalarda bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, firmaların yeni sipariş alma konusunda yaşadığı zorlukların imalat sanayisinde yaygınlık kazandığını belirterek, bu durumun temmuz anketine olumlu gelişmelerin sınırlı kalmasına yol açtığını ifade etti.
Harker, “Üretim, istihdam ve satın alma faaliyetleri azalırken firmalar stoklarını eritmeyi hedefliyor. Liradaki zayıflama, girdi maliyetlerini artırarak bu olumsuz tabloya katkıda bulundu. İmalatçılar, yılın ikinci yarısında talep koşullarında bir miktar toparlanma bekliyor” dedi.