Temu’nun “Arkadaşını Davet Et” Tuzakları: Dijital Çağın Yeni Kurnazlığı

Uygun fiyatları ve cazip kampanyalarıyla hızla yayılan Temu, özellikle “Arkadaşını Davet Et, Hediye Kazan” kampanyasıyla Türkiye’deki kullanıcıların ilgisini çekmeyi başardı. Ancak bu parıltılı kampanyanın arka planı, pek çok soru işaretini ve mağduriyeti de beraberinde getiriyor. Temu’nun bu stratejisi, kullanıcı sadakati oluşturmaktan çok, insanları manipüle etmeye dayalı bir dijital pazarlama oyunu gibi duruyor.

Sistem Nasıl İşliyor, Nerede Bitiyor?

Temu’nun referans sistemi ilk bakışta masum görünüyor. Uygulama, kullanıcıya birkaç hediye seçtiriyor ve ardından bu hediyelere ulaşmak için belli sayıda arkadaşını davet etmesini istiyor. Ancak asıl sorun burada başlıyor:
Davetiye zinciri tamamlanmak bilmiyor. Kimi zaman kullanıcılar beş arkadaşını davet etmesine rağmen hediye barı %30’da takılı kalıyor, kimi zaman sistem sürekli “bir kişi daha” uyarısıyla süreci sonsuz döngüye sokuyor. Hedefe asla ulaşılamayan bir oyun gibi.

Bir Hediye İçin Sosyal Çevreni Kullanmak: Dijital Sömürü

Bu kampanya modeli, kullanıcıları kendi sosyal çevresini ticari bir araca dönüştürmeye zorluyor. Gerçekte hediye ya da indirim kazanmak neredeyse imkânsızken, uygulama milyonlarca yeni kullanıcıyı bu sayede sisteme dahil ediyor. Böylece Temu, tek kuruş harcamadan viral reklamını kullanıcı eliyle yaygınlaştırıyor. Kullanıcılar ise arkadaşı için “kandırıcı” pozisyonuna düşüyor.

Piramit Satış Değil Ama…

Teknik olarak Temu’nun referans kampanyası piramit satış değil. Çünkü doğrudan para talep etmiyor. Ancak psikolojik ve sosyal manipülasyon açısından benzer bir sömürü modeli içeriyor. Kazanç, kullanıcıyı sistemde tutmaya, umut vermeye ve daha fazla insanı çekmeye bağlı. Üstelik birçok kullanıcı, davet zinciri tamamlandığında vaat edilen hediyeye hiçbir zaman ulaşamıyor.

Kullanıcı Şikayetleri Ortada

Reddit’te, Twitter’da ve Şikayetvar gibi platformlarda yüzlerce kullanıcı benzer şikayetlerde bulunuyor: “Arkadaşlarımı davet ettim ama hediye gelmedi”, “Yüzde 0,10’da takılı kaldı, ilerlemiyor”, “Tamamladım, ama sistem hata verdi.”
Bunlar tesadüf mü, yoksa kampanyanın kurgusunda manipülasyon mu var?

Hukuk Ne Diyor?

Türkiye’de 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu, açıkça piramit satış sistemlerini yasaklamış durumda. Temu’nun modeli teknik olarak bu tanımın dışında kalıyor ama başka bir sorunu gündeme getiriyor: Ticari manipülasyon ve yanıltıcı kampanya.
Ticaret Bakanlığı, Temu gibi yabancı uygulamaları denetlemek adına yeni düzenlemeler hazırladı; 2025 itibarıyla ekonomik temsilci zorunluluğu getirdi. Ancak Temu hâlâ Türkiye’de resmi bir temsilci bulundurmuş değil. Yani kampanyalar hukuki denetim dışında işliyor.

Yasal Ama Güvenilir mi?

Evet, Temu’nun sistemi şu anda yasadışı sayılmıyor. Ancak bu, güvenilir olduğu anlamına gelmiyor. Yüzlerce kullanıcı mağduriyet yaşarken, uygulamanın şeffaflıktan ve sorumluluktan uzak bir şekilde hareket etmesi düşündürücü. Üstelik bazı kullanıcılar kredi kartı bilgilerinin sızdırıldığını iddia ediyor. Bu iddialar ciddiye alınmayı hak ediyor.

Sonuç: Bedava Hediye Hayaliyle Dijital Labirent

Temu’nun “arkadaşını davet et” sistemi, kullanıcıları umutla oyalayan, sosyal çevresini istismar eden bir pazarlama stratejisine dönüşmüş durumda. Bedava ürün vaadiyle milyonlarca kişi uygulamaya çekiliyor, ama gerçekte kazanan Temu oluyor.

Bu tarz kampanyalarla karşılaştığınızda bir kez daha düşünün:
Gerçekten bir şey kazanıyor musunuz, yoksa bir pazarlama zincirinin ucuz halkasına mı dönüşüyorsunuz?